Arama Motoru Nedir? Ne İşe Yarar?

Arama motoru nedir diye sorulduğunda; cevaplayabilmek için ilk olarak bileşenlerini bilmek gereklidir. Web robotu, arama indeksi ve kullanıcı arabirimi; arama motorunu oluşturan parçalardır. Arama motoru ise; internet aracılığıyla, merak edilen herhangi bir içerik hakkında bilgi sahibi olabilmek için arama yapılan sistemdir. Arama motoru ne işe yarar diye sorulduğunda ise; internetteki var olan bilgileri çeşitli kodlar ile okuyup, HTML şeklinde kullanıcıya bu bilgileri sunduğu söylenebilir. Arama sonuçları; kullanıcıya bir liste halinde sunulur ve bu liste sık tıklanan internet sayfaları üstte olacak şekilde sıralanır. Dünya genelinde 3.5 milyar internet kullanıcısı ve 1.15 milyar web sitesi olduğu göz önüne alındığında; kişinin arama motoru kullanmadan istediği bilgiye erişebilmesi için direkt URL kullanması gerektiğinden ve bu her arayış için makul bir yöntem olmadığından, her internet kullanıcısı günde en az bir kere mutlaka arama motoru kullanmaktadır.

Arama Motorları İşlevleri ve Çalışması

Arama motorunun kişiye bir sonuç sunabilmesi için; var olan içeriği indekslemesi gerekmektedir. Bu indeksleme işlemi ise; sitelerin birbirlerine verdikleri bağlantılar ile web sitelerinin dolaşılması ve bu dolaşma esnasında elde edilen sayfa içeriklerinin saklanması sonucu gerçekleştirilir. İndeksleme işlemi, içeriğin daha hızlı aranabilmesine olanak sağlar. İndeksin aranabilmesi ise; arama motorunun bileşeni olan kullanıcı arabiriminin görevidir. Bazı siteler bu indeksleme işlemi için kendileri arama motorlarına kayıt yaparlar. Arama motoru, aranan sözcüklerin her birini içeren ilgili siteleri liste halinde kullanıcının karşısına getirir. Arama motorları genel amaçlı olabileceği gibi belirli bir alana yoğunlaşmış da olabilirler. Bunlara dikey arama denmektedir.

Arama Motoru Optimizasyonu

Arama motoru optimizasyonu, SEO olarak da bilinmektedir. Kullanıcı arama motorunda bir içerik aradığında; arama sonucu olarak sıralanmış olan web sitelerinin sahiplerinin, bu sıralamada daha üste çıkabilmek amacı ile yaptıkları çalışmaların bütünüdür. Web sitesi sahiplerinin sitelerinin daha üst sırada yer almasını istemelerinin nedeni; üst sırada yer alması sonucu web sitesinin daha fazla ziyaret edilmesi ve bunun da içeriğin amacına ulaşmasını, site sahibinin daha fazla para kazanmasını tetiklemesidir. Arama motoru sonuçları, SEO kriterine en fazla uyan sonuçtan en az uyan sonuca doğru sıralanmaktadır. Orijinal içerik hazırlanmış olması, sitenin SEO skorunu arttırabilecek unsurlardan bir tanesidir.

Arama Motoru Tarihçesi

Alan Emtage’in Archie adı ile kurduğu arama motoru, ilk arama motoru olarak kabul edilmektedir. İngilizce’deki archive kelimesinden türetilerek isimlenen bu arama motoru, 1990 tarihinde kurulmuştur. 1991 yılında ise Archie’ye rakip olarak Veronica adında bir arama motoru çıkartılmıştır. Sonrasında ise Jughead kurulmuştur. 1993 yılında ise; indeks oluşturma çabaları sonucu, web sitelerinin bilgileri kullanılarak Aliweb isimli arama motoru kurulmuştur. 1994 yılında ise; ilk tam metin tarayıcı olan WebCrawler piyasaya sürülmüştür. Bu yıldan sonra peş peşe birçok arama motorunun görücüye çıkartılması üzerine, arama motorları arasında bir rekabet baş göstermiştir. Bu rekabetten en büyük kar ile sıyrılan ise Yahoo! olmuştur. Google Search ise 1999 yılında bu rekabete katılarak, Yahoo!’nun açık ara önde olduğu piyasada kendine büyük bir yer edinmiştir.

En Çok Kullanılan Arama Motorları

En çok kullanılan arama motorları sıralandığında; %91.77 gibi büyük bir kullanım oranı ile Google birinci sırada yerini almaktadır. %2.79 ile Bing ikinci sırada, %2.06 ile Yahoo! üçüncü sırada ve %1.49 ile Baidu dördüncü sırada bulunmaktadır. Yandex ise; %0.47’lik bir oran ile 2018 yılı itibari ile en çok kullanılan arama motorları sıralamasında beşinci sırada bulunmaktadır.